Szpitalna ocena innowacyjnych technologii medycznych – HB HTA

„Program opracowany i realizowany przez Uczelnię Łazarskiego w ramach projektu pn. „Kompetencje na rzecz rozwoju innowacyjnego sektora ochrony zdrowia. Innowacje i technologie kluczem do wzrostu wartości zdrowotnej i budowy zrównoważonego systemu”, na podstawie umowy nr 2023/ABM/06/00010 – 00. Projekt finansowany jest ze środków budżetu państwa przez Agencję Badań Medycznych w ramach konkursu nr ABM/2023/6 na opracowanie i realizację autorskiego programu studiów podyplomowych z zakresu nauk biomedycznych.”

Sektor medyczny należy do najbardziej innowacyjnych na świecie. Tempo rozwoju nowoczesnych technologii medycznych rodzi szanse na skuteczniejsze i efektywniejsze zaspakajanie potrzeb zdrowotnych. Stawia jednak także przed podmiotami wdrażającymi innowacje i je finansującymi nowe wyzwania, związane z umiejętną oceną wartości dodanej, którą niesie innowacja w relacji do rzeczywistych potrzeb i możliwości inwestora. 

W Polsce działalność szpitalną ponad 950 szpitali, wśród których jest wiele takich, które nie tylko wdrażają innowacyjne technologie, ale także je tworzą. Z badań międzynarodowych, ale także analiz krajowych wynika, że największą skłonność do wdrażania nowoczesnych rozwiązań medycznych mają szpitale kliniczne, instytuty, szpitale wysokospecjalistyczne. Takie inwestycje spotykane są także w szpitalach niższej referencyjności. Niestety w wielu przypadkach decyzja o wdrożeniu innowacyjnych technologii nie jest poprzedzona właściwą oceną, co skutkuje niewykorzystaniem jej potencjału lub wręcz narażeniem szpitala na duże obciążenia finansowe związane z utrzymaniem technologii, nieadekwatne do osiąganych korzyści. Problem nieefektywnych decyzji inwestycyjnych szpitali potwierdza Naczelna Izba Kontroli w swoim Raporcie z maja 2022 r., wskazując na fakt, iż większość skontrolowanych podmiotów leczniczych nie wykorzystywała w pełni potencjału zakupionej wysokospecjalistycznej aparatury medycznej.

HTA (ang. health technology assessment) jest opartą na badaniach, praktyczną oceną odpowiedniej dostępnej wiedzy na temat zarówno bezpośrednich i zamierzonych konsekwencji technologii medycznych, jak i ich pośrednich i niezamierzonych skutków [HTAi 2014, AdHopHTA Handbook]. Celem HTA jest udzielenie odpowiedzi na konkretne pytania zadawane przez decydentów na temat prawdopodobnej wartości technologii medycznych [AdHopHTA Handbook].

HTA, która jest wykonywana w kontekście szpitalnym określa się szpitalną oceną technologii medycznych (HB HTA, ang. hospital-based health technology assessment). HB HTA wspiera procesy decyzyjne dotyczące wdrażania nowych technologii, dostarczając menedżerom dowodów nt. ich efektywności kosztowej. Nowe technologie mogą zastąpić lub uzupełnić istniejące technologie [AdHopHTA Handbook] i prowadzić do wzrostu wartości zdrowotnej rozumianej jako poprawa wyników klinicznych, doświadczeń pacjentów, efektywności ekonomicznej przy jednoczesnym zmniejszaniu różnic w dostępie do usług wysokiej jakości. Szczególną wartością HB HTA jest uwzględnienie w procesie oceny unikalnych cech placówki,  takie jak wybór dostępnego komparatora, konkretne modele organizacyjne oraz finansowania i rozliczania świadczeń.

Szpitale na całym świecie wykorzystują metodyczną ocenę technologii medycznych (HB HTA). W Polsce wytyczne dotyczące HB HTA stają się profesjonalnym narzędziem, które jest dostępne również dla krajowych placówek medycznych. Niestety ograniczeniem w pełnym wykorzystaniu tej metodyki jest niewielka liczba osób, które posiadają odpowiednią wiedzę na temat HB HTA oraz umiejętności praktycznego jej stosowania. Wprowadzenie odpowiednich studiów może pomóc w zwiększeniu kompetencji personelu i poprawie efektywności wdrażania nowoczesnych, skutecznych i efektywnych kosztowo technologii medycznych.

Moduł I. Zarządzanie innowacyjnością szpitala (32h)

• Miejsce szpitala w systemie ochrony zdrowia i kierunki transformacji 
• Prawne, organizacyjne i finansowe aspekty działalności szpitalnej
• Zarządzanie rozwojem szpitala w oparciu o innowacje
• Źródła finansowania innowacyjnych technologii medycznych

Moduł II. Wprowadzenie do HB-HTA (48h)

• Ocena technologii medycznych. HTA versus HB-HTA
• Rola raportu HB-HTA w procesie wdrażania i finansowania innowacyjnych technologii medycznych 
• Wprowadzenie do metodyki HB-HTA i ewaluacja raportów HB-HTA
• Analiza problemu decyzyjnego  
• Analiza kliniczna 
• Analiza ekonomiczna 
• Analiza organizacyjna

Moduł III. Praktyka HB-HTA (72h)

• Narzędzia w procesie HB-HTA
• Warsztat analizy problemu decyzyjnego 
• Warsztat analizy efektywności klinicznej i bezpieczeństwa technologii medycznej, z uwzględnieniem opinii pacjentów 
• Warsztat analizy wpływu technologii medycznej na udzielanie świadczeń w szpitalu
• Warsztat analizy efektywności ekonomicznej i wpływu technologii medycznej na budżet szpitala/jednostki 
• Raportowanie i prezentacja analizy HB-HTA

Moduł IV. Organizacja jednostki HB-HTA (16h)

• Organizacja jednostki HB-HTA - wizyta studyjna
• Ewaluacja i monitorowanie wdrożenia innowacyjnej technologii

Moduł V. Zarządzanie zespołem i komunikacja na rzecz rozwoju innowacyjności szpitala (16h)

• Zarządzanie zespołem i komunikacja
• Zarządzanie konfliktem

Moduł VI. Moduł dyplomowy (6h)

• Sesja mentoringowa
• Seminarium dyplomowe